Vanaf 12 jaar gebeurt er veel in het leven van kinderen. Ze zoeken naar een eigen identiteit en hun plek in de wereld. Ze gaan experimenteren en moeten bepalen waar hun grenzen liggen. Een spannende en soms onzekere periode, en vaak één groot avontuur! Ze worden verliefd, gaan relaties aan en worden voor het eerst geconfronteerd met volwassen worden: stress, presteren, groepsdruk, faalangst, woede… Ze maken oneindig veel eerste keren mee en moeten voor zichzelf uitzoeken hoe zij hiermee omgaan.
Tieners en lachgasCaja Cazemier schrijft al ruim 25 jaar realistische en herkenbare boeken voor jongeren. Haar kracht? Zonder poespas vertellen over onderwerpen die tieners van nu bezighouden, zonder met een vingertje te wijzen. Of het nu gaat over de keerzijde van sociale media (#selfie), pesten (Like me!) of roem (FAB).
Haar nieuwste boek heet Roes en gaat over blowen, lachgas en alcohol. Het is een verhaal over een vriendengroep en gaat over groepsdruk en over meedoen om erbij te horen. Geschreven in de bekende, vlotte schrijfstijl van Caja Cazemier, waarmee zij menig puber aan het lezen heeft gehouden. En vanwege het onderwerp ook een perfect boek om samen met je puber te lezen en het over het dit fenomeen te hebben.
Lees verderop in dit artikel ook het interview met Caja Cazemier over haar nieuwe boek!
Het leven is een feestje dat gevierd moet worden, vinden Lola, Yvar en hun vrienden. En dat doen ze dan ook: met drinken, blowen en soms ook met een ballonnetje lachgas. Lang leve de lol! Maar ze komen er ook achter dat brak zijn niet zo handig is als je een proefwerk moet leren. En dat het niet fijn is om tegen je ouders te liegen. Ieder voor zich moeten ze bepalen wat ze ervoor overhebben om erbij te horen.
“Door in de huid van een ander te kruipen, kun je veel leren zonder zelf builen te vallen. Caja helpt jongeren met dit boek om goed na te denken hoe ze om willen gaan met drank en drugs. Niet belerend, maar meeslepend.”
Ninette van Hasselt, Programmamanager Jongeren en Riskant Gedrag Trimbos-Instituut
Caja Cazemier weet hoe je boeken over en vooral vóór jongeren schrijft. Met haar toegankelijke, vlotte schrijfstijl weet ze zelfs jongeren te boeien die niet zo gek zijn op lezen. Ze doet altijd grondig research naar haar onderwerpen, zoals voor haar nieuwste – en 50ste! – boek Roes.
Veel onderwerpen komen uit de actualiteit: ik lees iets in de krant of op internet, of ik zie iets op het journaal en dan bedenk ik dat ik daar een verhaal over wil maken. Ik ga vervolgens op zoek naar informatie, lees erover, interview mensen die in hun werk te maken hebben met dat onderwerp en/of ik interview jongeren. Dat inspireert mij om een verhaal te verzinnen dat ik vervolgens in verschillende verhaallijnen uitzet. Pas daarna ga ik schrijven.
Ha ha, nee, maar ik heb wel allemaal filmpjes op YouTube bekeken.
Ik probeer de karakters en de keuzes van de personages voor zichzelf te laten spreken. Het verhaal loopt zoals het loopt en de lezers moeten er dan maar hun eigen gedachten over hebben. Ik zeg bewust niet: pas op! Ik laat zien wat er gebeurt als je bepaalde keuzes maakt en naar aanleiding van de gebeurtenissen kunnen lezers hun eigen conclusies trekken.
Dat is voor een deel misschien wel mijn talent om in de huid van een jongere te kunnen kruipen en daar een geloofwaardig verhaal over te schrijven, ik weet eigenlijk niet zo goed hoe ik dat doe. Behalve dan dat ik me altijd op de hoogte blijf houden van de belevingswereld van jongeren. En wat het taalgebruik betreft: ik vraag de laatste tijd altijd een paar jongeren om mijn manuscript te lezen met de opdracht de woorden/zinnen aan te wijzen die zij zelf nooit zouden gebruiken, liefst met suggesties erbij hoe zij het wel zouden zeggen.
Dat is denk ik vooral omdat het over hun belevingswereld gaat. Ik schrijf over onderwerpen waar zij zelf ook mee te maken kunnen krijgen. De personages in mijn boeken worstelen met dezelfde problematiek als zijzelf.
Een ander groot compliment is de vraag die leerlingen regelmatig stellen als ik bij hen in de klas ben om over mijn boeken te vertellen: “Mevrouw, hoe kunt u zo goed weten hoe wij zijn?”
Ja, dat denk ik wel, en het lijkt me een hele goede reden om een van mijn boeken te kopen. Ik zou er aan toe willen voegen: lees dan alsjeblieft mee en praat samen over het boek. Dan hoef je het namelijk niet over het gedrag van je puber zelf te hebben: dat praat gemakkelijker, of je kunt naar aanleiding van eventueel probleemgedrag verwijzen naar (het gesprek over) dit boek.
In 2008 schreef ik het verhaal Cool, dat over brugklassers gaat die een schoolfeest hebben en voor de keuze staan of ze wel of niet meedoen met indrinken. Dat was nog voor de campagne NIX18 en de veranderde wetgeving. In de actualiteit komen regelmatig excessen voorbij, maar ook zorgen die volwassenen hebben over het middelengebruik van jongeren. Het werd tijd voor een nieuw boek daarover.
Oei, lastige. Misschien kunnen ze de tieners voorhouden dat het verhaal heel dicht bij hen staat, dat andere lezers zeggen het gevoel te hebben dat het over hen of hun vrienden gaat. Laat ze de eerste 20 bladzijden proberen, vinden ze het dan nog niks, dan zouden ze een ander boek moeten kiezen. En o ja: probeer eens samen te verzinnen wat lezen hun allemaal oplevert!
In FAB lopen drie verhaallijnen naast elkaar: Senna, Kim en Wende zitten bij elkaar op school en hebben ieder een eigen verhaal te vertellen over roem. Senna is goed in zwemmen en wint wedstrijd na wedstrijd. Ze droomt van de Olympische Spelen, maar beroemd worden hoeft van haar niet zo. Kim wil dat juist wel: zij vlogt haar leven op YouTube. Wendes moeder is al beroemd, maar Wende wil niet dat klasgenoten weten dat zij een BN’er is.
Caja Cazemier laat door deze drie perspectieven op verschillende manieren zien wat roem met je kan doen.
“Met FAB heeft Caja Cazemier dus weer een mooi jeugdboek geschreven met goed uitgewerkte thema’s. Het laat bijvoorbeeld zien dat beroemd zijn niet altijd even leuk is, maar ook wat de betekenis is van vriendschap. Dit vlot geschreven boek is dus zeker een aanrader voor kinderen vanaf 11 jaar.”
Chicklit.nl over 'FAB'
Vince wordt smoorverliefd op Mare. Maar hebben ze eigenlijk wel iets met elkaar gemeen? Mares levensmotto is lang leve de lol, terwijl Vince juist liefdevol voor zijn zieke moeder zorgt. Kunnen tegenpolen verliefd worden en hun relatie laten slagen?
Jongeren die weten hoe het is om te leven met een ernstig zieke ouder kunnen steun putten uit het verhaal van Vince, een personage dat je nog lang bijblijft door zijn enorme veerkracht.
Wat gebeurt er als je als veertienjarig meisje op Facebook wordt aangesproken door een man die jou een mooie vrouw vindt? Caja Cazemier schreef #selfie naar aanleiding van de zedenzaak met Frank R. in 2013.
Hoofdpersoon in #Selfie is Mirte, die verliefd wordt op Twan, iemand die ze nog nooit in het echt heeft gezien en die haar geleidelijk aan om naaktfoto’s vraagt. Mirte is allesbehalve naïef en weet heel goed wat er in de wereld te koop is. Maar deze jongen vindt haar bijzonder, hun contact is spannend… Gaat Mirte toch in op zijn vraag? Zonder belerend over te komen waarschuwt Cazemier voor de gevaren: Mirtes verhaal zou iedereen kunnen overkomen.
“Het is de schrijfster gelukt om de angst en wanhoop van Mirte te laten voelen bij de lezer. Heel knap! Dit boek zou verplichte kost in de brugklas moeten zijn. Ontzettend indrukwekkend boek, zonder shockerende scènes.”
Nelly Hofman over '#Selfie' in Boekenbijlage
Zilver gaat naar de brugklas en merkt vanaf de eerste dag dat klasgenootje Lizz iets tegen haar heeft. Het begint met een enkele flauwe opmerking maar loopt al snel uit op consequent pesten. Als de hele klas met Lizz mee gaat doen, is Zilver ten einde raad. Wat heeft ze verkeerd gedaan? Vooral via sociale media – Instagram, Snapchat en WhatsApp – wordt Zilver vreselijk getreiterd.
Like me! is een verhaal dat je met buikpijn leest, maar een hoopvolle boodschap heeft: neem iemand in vertrouwen en praat over de pesterijen aan, dan wordt het beter. Like me! leent zich dan ook uitstekend om met pubers te praten over deze niet-sociale gevolgen van sociale media, op school of thuis.
Een van Caja Cazemiers boeken die letterlijk en figuurlijk je horizon verbreedt, is Made by Indira. Caja Cazemier schreef dit boek samen met Martine Letterie. De verhalen van hoofdpersonen Terra (geschreven door Caja Cazemier) en Indira (geschreven door Martine Letterie) wisselen elkaar af. De Nederlandse Terra is dol op shoppen en kleding. Hoe goedkoper kleren zijn, hoe beter! Tot ze voor een werkproject van haar tante afreist naar India. Daar werkt de Indiase Indira in een spinnerij onder barre omstandigheden. Made by Indira opent je ogen en laat zien dat de mode-industrie ook een andere kant heeft. Het verhaal biedt stof tot nadenken: lezen over hoe Indira en Terra van elkaar leren is inspirerend en hoopgevend.
“Ik heb dit boek in 1 keer uitgelezen. Ik vond het leuk om te lezen hoe het er in India aan toegaat, maar ook wel schokkend. Super leuk boek, echt een aanrader.”
Review van Elise over 'Made by Indira' op Kinderboeken.nl
Gaat je (klein)kind naar de brugklas? Doe hem of haar Survivalgids brugklas en puberteit cadeau! Survivalgids is hét handboek voor achtstegroepers die de stap maken naar de middelbare. Maar ook als je (klein)kind zich al thuis voelt in de brugklas is de survivalgids een fijn naslagwerk, want ook alle ins en outs over de puberteit laat Cazemier aan bod komen.
Bijna alle thema’s waar zij al eens eerder over schreef, komen langs: zoeken naar je identiteit, verliefd zijn, roken, drinken, gamen, loverboys… Als iemand je kan vertellen hoe je de puberteit overleeft, is het Caja Cazemier wel. Achter in het boek staat een handige lijst met websites en telefoonnummers van hulpadressen.
“Onlangs cadeau gegeven aan 12jarige dochter. Ze leest regelmatig in het boek ook samen met vriendinnen en hebben samen veel puberlol. Leuk boek!”
Review op Bol.com over 'Survivalgids brugklas en puberteit'
