De grenzen opzoeken en experimenteren – Lachgas, blowen en alcohol
Vanaf 12 jaar gebeurt er veel in het leven van kinderen. Ze zoeken naar een eigen identiteit en hun plek in de wereld. Ze gaan experimenteren en moeten bepalen waar hun grenzen liggen. Een spannende en soms onzekere periode, en vaak één groot avontuur! Ze worden verliefd, gaan relaties aan en worden voor het eerst geconfronteerd met volwassen worden: stress, presteren, groepsdruk, faalangst, woede… Ze maken oneindig veel eerste keren mee en moeten voor zichzelf uitzoeken hoe zij hiermee omgaan.
Tieners en lachgas
Caja Cazemier schrijft al ruim 25 jaar realistische en herkenbare boeken voor jongeren. Haar kracht? Zonder poespas vertellen over onderwerpen die tieners van nu bezighouden, zonder met een vingertje te wijzen. Of het nu gaat over de keerzijde van sociale media (#selfie), pesten (Like me!) of roem (FAB).
Haar nieuwste boek heet Roes en gaat over blowen, lachgas en alcohol. Het is een verhaal over een vriendengroep en gaat over groepsdruk en over meedoen om erbij te horen. Geschreven in de bekende, vlotte schrijfstijl van Caja Cazemier, waarmee zij menig puber aan het lezen heeft gehouden. En vanwege het onderwerp ook een perfect boek om samen met je puber te lezen en het over het dit fenomeen te hebben.
Lees verderop in dit artikel ook het interview met Caja Cazemier over haar nieuwe boek!
“Door in de huid van een ander te kruipen, kun je veel leren zonder zelf builen te vallen. Caja helpt jongeren met dit boek om goed na te denken hoe ze om willen gaan met drank en drugs. Niet belerend, maar meeslepend.” Ninette van Hasselt, Programmamanager Jongeren en Riskant Gedrag Trimbos-Instituut
Interview met Caja Cazemier over ‘Roes’
Caja Cazemier weet hoe je boeken over en vooral vóór jongeren schrijft. Met haar toegankelijke, vlotte schrijfstijl weet ze zelfs jongeren te boeien die niet zo gek zijn op lezen. Ze doet altijd grondig research naar haar onderwerpen, zoals voor haar nieuwste – en 50ste! – boek Roes.
Van harte gefeliciteerd met 'Roes', jouw 50ste boek! Je schrijft over indringende onderwerpen en je gaat geen taboe uit de weg. Hoe bedenk je deze onderwerpen en hoe doe je research?
Veel onderwerpen komen uit de actualiteit: ik lees iets in de krant of op internet, of ik zie iets op het journaal en dan bedenk ik dat ik daar een verhaal over wil maken. Ik ga vervolgens op zoek naar informatie, lees erover, interview mensen die in hun werk te maken hebben met dat onderwerp en/of ik interview jongeren. Dat inspireert mij om een verhaal te verzinnen dat ik vervolgens in verschillende verhaallijnen uitzet. Pas daarna ga ik schrijven.
Heb je voor 'Roes' ook een ballonnetje uitgeprobeerd?
Ha ha, nee, maar ik heb wel allemaal filmpjes op YouTube bekeken.
Je geeft in je boeken ook handvatten om met bepaalde situaties om te gaan. Hoe zorg je ervoor dat jouw boeken niet belerend worden?
Ik probeer de karakters en de keuzes van de personages voor zichzelf te laten spreken. Het verhaal loopt zoals het loopt en de lezers moeten er dan maar hun eigen gedachten over hebben. Ik zeg bewust niet: pas op! Ik laat zien wat er gebeurt als je bepaalde keuzes maakt en naar aanleiding van de gebeurtenissen kunnen lezers hun eigen conclusies trekken.
In je boeken beschrijf je het gevoelsleven van jongeren en je schrijft ook echt in de taal van de jongeren, met smileys, modewoorden. Het is belangrijk dat dit oprecht klinkt en overkomt op jongeren. Hoe zorg je daarvoor?
Dat is voor een deel misschien wel mijn talent om in de huid van een jongere te kunnen kruipen en daar een geloofwaardig verhaal over te schrijven, ik weet eigenlijk niet zo goed hoe ik dat doe. Behalve dan dat ik me altijd op de hoogte blijf houden van de belevingswereld van jongeren. En wat het taalgebruik betreft: ik vraag de laatste tijd altijd een paar jongeren om mijn manuscript te lezen met de opdracht de woorden/zinnen aan te wijzen die zij zelf nooit zouden gebruiken, liefst met suggesties erbij hoe zij het wel zouden zeggen.
Waarom hebben jouw boeken zo’n aantrekkingskracht op jongeren van 12 jaar en ouder?
Dat is denk ik vooral omdat het over hun belevingswereld gaat. Ik schrijf over onderwerpen waar zij zelf ook mee te maken kunnen krijgen. De personages in mijn boeken worstelen met dezelfde problematiek als zijzelf.
Wat wil je dat jongeren uit jouw boeken halen?
Het zou mooi zijn als mijn lezers nadenken over de emoties en de gebeurtenissen of de gevolgen van de keuzes die mijn personages maken. Misschien helpt het ze bij hun eigen keuzes of bij de dingen waar zij tegenaan lopen in hun leven. De herkenbaarheid kan ze misschien het gevoel geven dat zij niet de enigen zijn die piekeren over een bepaald iets.
Krijg je reacties van lezers die zich identificeren met de problemen en issues die jouw hoofdpersonen meemaken?
Soms wel, en dat vind ik altijd heel erg mooi om te lezen. Als ze zeggen dat mijn boek ze enorm heeft geholpen, vind ik dat een groot compliment.
Een ander groot compliment is de vraag die leerlingen regelmatig stellen als ik bij hen in de klas ben om over mijn boeken te vertellen: “Mevrouw, hoe kunt u zo goed weten hoe wij zijn?”
Denk je dat ouders jouw boeken aan hun kinderen kunnen geven als een soort raadgever/waarschuwing? Zodat ze zien hoe grensoverschrijdend gedrag kan ontstaan en wat je ertegen kunt doen?
Ja, dat denk ik wel, en het lijkt me een hele goede reden om een van mijn boeken te kopen. Ik zou er aan toe willen voegen: lees dan alsjeblieft mee en praat samen over het boek. Dan hoef je het namelijk niet over het gedrag van je puber zelf te hebben: dat praat gemakkelijker, of je kunt naar aanleiding van eventueel probleemgedrag verwijzen naar (het gesprek over) dit boek.
En hoe ben je op het idee gekomen voor 'Roes'?
In 2008 schreef ik het verhaal Cool, dat over brugklassers gaat die een schoolfeest hebben en voor de keuze staan of ze wel of niet meedoen met indrinken. Dat was nog voor de campagne NIX18 en de veranderde wetgeving. In de actualiteit komen regelmatig excessen voorbij, maar ook zorgen die volwassenen hebben over het middelengebruik van jongeren. Het werd tijd voor een nieuw boek daarover.
Heb je een tip voor ouders van tieners die zeggen dat ze niet van lezen houden?
Oei, lastige. Misschien kunnen ze de tieners voorhouden dat het verhaal heel dicht bij hen staat, dat andere lezers zeggen het gevoel te hebben dat het over hen of hun vrienden gaat. Laat ze de eerste 20 bladzijden proberen, vinden ze het dan nog niks, dan zouden ze een ander boek moeten kiezen. En o ja: probeer eens samen te verzinnen wat lezen hun allemaal oplevert!
Eerdere boeken van Caja Cazemier
“Met FAB heeft Caja Cazemier dus weer een mooi jeugdboek geschreven met goed uitgewerkte thema’s. Het laat bijvoorbeeld zien dat beroemd zijn niet altijd even leuk is, maar ook wat de betekenis is van vriendschap. Dit vlot geschreven boek is dus zeker een aanrader voor kinderen vanaf 11 jaar.” Chicklit.nl over 'FAB'
“Het is de schrijfster gelukt om de angst en wanhoop van Mirte te laten voelen bij de lezer. Heel knap! Dit boek zou verplichte kost in de brugklas moeten zijn. Ontzettend indrukwekkend boek, zonder shockerende scènes.” Nelly Hofman over '#Selfie' in Boekenbijlage
“Ik heb dit boek in 1 keer uitgelezen. Ik vond het leuk om te lezen hoe het er in India aan toegaat, maar ook wel schokkend. Super leuk boek, echt een aanrader.” Review van Elise over 'Made by Indira' op Kinderboeken.nl
“Onlangs cadeau gegeven aan 12jarige dochter. Ze leest regelmatig in het boek ook samen met vriendinnen en hebben samen veel puberlol. Leuk boek!” Review op Bol.com over 'Survivalgids brugklas en puberteit'
