De grenzen opzoeken en experimenteren – in de huid van een ander

Veel onderwerpen komen uit de actualiteit: ik lees iets in de krant of op internet, of ik zie iets op het journaal en dan bedenk ik dat ik daar een verhaal over wil maken. Ik ga vervolgens op zoek naar informatie, lees erover, interview mensen die in hun werk te maken hebben met dat onderwerp en/of ik interview jongeren. Dat inspireert mij om een verhaal te verzinnen dat ik vervolgens in verschillende verhaallijnen uitzet. Pas daarna ga ik schrijven.

Ha ha, nee, maar ik heb wel allemaal filmpjes op YouTube bekeken.

Ik probeer de karakters en de keuzes van de personages voor zichzelf te laten spreken. Het verhaal loopt zoals het loopt en de lezers moeten er dan maar hun eigen gedachten over hebben. Ik zeg bewust niet: pas op! Ik laat zien wat er gebeurt als je bepaalde keuzes maakt en naar aanleiding van de gebeurtenissen kunnen lezers hun eigen conclusies trekken.

Dat is voor een deel misschien wel mijn talent om in de huid van een jongere te kunnen kruipen en daar een geloofwaardig verhaal over te schrijven, ik weet eigenlijk niet zo goed hoe ik dat doe. Behalve dan dat ik me altijd op de hoogte blijf houden van de belevingswereld van jongeren. En wat het taalgebruik betreft: ik vraag de laatste tijd altijd een paar jongeren om mijn manuscript te lezen met de opdracht de woorden/zinnen aan te wijzen die zij zelf nooit zouden gebruiken, liefst met suggesties erbij hoe zij het wel zouden zeggen.

Dat is denk ik vooral omdat het over hun belevingswereld gaat. Ik schrijf over onderwerpen waar zij zelf ook mee te maken kunnen krijgen. De personages in mijn boeken worstelen met dezelfde problematiek als zijzelf.

Het zou mooi zijn als mijn lezers nadenken over de emoties en de gebeurtenissen of de gevolgen van de keuzes die mijn personages maken. Misschien helpt het ze bij hun eigen keuzes of bij de dingen waar zij tegenaan lopen in hun leven. De herkenbaarheid kan ze misschien het gevoel geven dat zij niet de enigen zijn die piekeren over een bepaald iets.

Soms wel, en dat vind ik altijd heel erg mooi om te lezen. Als ze zeggen dat mijn boek ze enorm heeft geholpen, vind ik dat een groot compliment.

Een ander groot compliment is de vraag die leerlingen regelmatig stellen als ik bij hen in de klas ben om over mijn boeken te vertellen: “Mevrouw, hoe kunt u zo goed weten hoe wij zijn?”

Ja, dat denk ik wel, en het lijkt me een hele goede reden om een van mijn boeken te kopen. Ik zou er aan toe willen voegen: lees dan alsjeblieft mee en praat samen over het boek. Dan hoef je het namelijk niet over het gedrag van je puber zelf te hebben: dat praat gemakkelijker, of je kunt naar aanleiding van eventueel probleemgedrag verwijzen naar (het gesprek over) dit boek.

In 2008 schreef ik het verhaal Cool, dat over brugklassers gaat die een schoolfeest hebben en voor de keuze staan of ze wel of niet meedoen met indrinken. Dat was nog voor de campagne NIX18 en de veranderde wetgeving. In de actualiteit komen regelmatig excessen voorbij, maar ook zorgen die volwassenen hebben over het middelengebruik van jongeren. Het werd tijd voor een nieuw boek daarover.

Oei, lastige. Misschien kunnen ze de tieners voorhouden dat het verhaal heel dicht bij hen staat, dat andere lezers zeggen het gevoel te hebben dat het over hen of hun vrienden gaat. Laat ze de eerste 20 bladzijden proberen, vinden ze het dan nog niks, dan zouden ze een ander boek moeten kiezen. En o ja: probeer eens samen te verzinnen wat lezen hun allemaal oplevert!