Tonke Dragt

Antonia Johanna (Tonke) Dragt werd op 12 november 1930 geboren in Batavia (nu Jakarta, Indonesië). Daar genoot ze intens van alle kleuren en geluiden van de natuur, die ze later gebruikte in haar werk. In 1942, toen Japan het toenmalige Nederlands-Indië bezette, werd de familie Dragt overgebracht naar een kamp. In het kamp was er te weinig van alles, ook te weinig boeken. Tonke ging daarom samen met een vriendinnetje boeken maken. Ze schreven op alles wat ze konden vinden: op stukjes papier, op wc-papier of in het zand. Na de oorlog verhuisde de familie Dragt naar Nederland. Hier behaalde Tonke haar diploma H.B.S.-B en volgde ze een opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag, waarna ze tekenlerares werd op een middelbare school in Rijswijk. Om de leerlingen geconcentreerd te houden, vertelde ze hen verhalen. Al snel werden deze verhalen gepubliceerd in het kindertijdschrift Kris Kras. In 1961 verscheen haar eerste boek, Verhalen van de tweelingbroers. Het jaar daarop verscheen De brief voor de koning, dat in 1963 tot Kinderboek van het Jaar (de voorloper van de Gouden Griffel) werd uitgeroepen en dat in 2004 werd bekroond met de Griffel der Griffels voor het mooiste kinderboek aller tijden. In de jaren die volgden, ontving Tonke Dragt vele prijzen voor haar werk. Voor Torenhoog en Mijlen breed kreeg ze de Nienke van Hichtum-prijs (1971) en de Buxtehuder Bulle (1995). Voor haar hele oeuvre ontving ze de Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur (1976) en de Victorine Heftingprijs (2005). In 2001 werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Nadat in 1982 Ogen van tijgers was verschenen, kondigde Dragt aan dat ze een tijdje niet meer zou schrijven en alleen nog maar wilde tekenen. Ze ging collages maken. Deze collages zijn een belangrijk onderdeel van haar boeken Aan de andere kant van de deur (1992) en Dichtbij ver van hier (2009). Twee keer schreef Tonke Dragt een speciale uitgave voor de Kinderboekenweek: in 1964 maakte ze het Kinderboekenweekgeschenk De Blauwe Boekanier en in 2007 het prentenboek van de Kinderboekenweek samen met Annemarie van Haeringen: Wat niemand weet. Veel van haar boeken zijn vertaald of bewerkt voor toneel, film en televisie. De Zevensprong (1966) is verfilmd en als serie uitgezonden op tv. De brief voor de koning is het meest vertaalde Nederlandstalige kinderboek. In 2013 verscheen De brief voor de koning voor het eerst in het Engels, vertaald door Laura Watkinson. The Letter for the King kreeg een ware heldenontvangst in Engeland. In maart 2020 was het boek de inspiratie voor de eerste Nederlandstalige Netflix Original serie: The Letter for the King. Tonke Dragt was nauw betrokken bij de totstandkoming daarvan. In 2017 verscheen Als de sterren zingen, een bundeling van verhalen, collages, illustraties en schilderijen van Tonke Dragt uit een periode van ruim zestig jaar, inclusief beschrijvingen van Dragt over de ontstaansgeschiedenis ervan. Zo vertelt dit boek niet alleen de verhalen van Tonke Dragt, maar het geeft ook een beeld van de verhalen áchter de verhalen. Ook in de laatste jaren van haar leven verscheen er nog werk van haar hand. Bijzonder trots was ze op haar laatste boek, Wie achter deze deur verdwaalt, dat ze samen met haar goede vriend en collega-auteur Rindert Kromhout maakte. Tonke Dragt overleed op 12 juli 2024 omringd door haar geliefde boeken en collages. Haar nalatenschap zal beheerd worden door de Stichting Tijger, waarvoor zij het bestuur heeft gekozen. Zo blijft haar werk beschikbaar voor lezers van vele volgende generaties.