De Prijs van de Nederlandse Kinderjury is een publieksprijs. Kinderen van 6 jaar tot 12 jaar kiezen hun favoriete boek. Er zijn twee categorieën waarin per leeftijdsgroep jaarlijks drie boeken worden genomineerd en één winnaar wordt uitgeroepen. De categorieën voor de Kinderjury zijn 6 tot 9 jaar en 10 tot 12 jaar. De Prijs van de Kinderjury is dus eigenlijk de prijs voor het beste kinderboek, gekozen door kinderen!
Naast de Prijs van de Nederlandse Kinderjury, zijn de bekendste kinderboekenprijzen de Griffels en Penselen. Deze prijzen worden uitgereikt door een vakinhoudelijke jury. Jaarlijks worden er meerdere Zilveren Griffels en Penselen uitgereikt, in verschillende categorieën. En sinds 2022 worden er ook Bronzen Griffels en Penselen toegekend. Deze prijs is ter vervanging van de Vlag en Wimpels die voorheen werden uitgereikt.
De oorspronkelijk Nederlandstalige Zilveren Griffels en Penselen zijn automatisch genomineerd voor de Gouden Griffel en Gouden Penseel. De winnaars van de gouden prijzen worden jaarlijks bij de start van de Kinderboekenweek bekendgemaakt. In oktober weten we dus altijd welke kinderboeken er dat jaar als beste worden bekroond.
Voor de Bronzen en Zilveren Griffels zijn er zes categorieën:
- Categorie Tot zes jaar;
- Categorie Zes tot negen jaar;
- Categorie Negen tot twaalf jaar;
- Categorie Twaalf tot vijftien jaar;
- Categorie Informatief;
- Categorie Poëzie.
Voor de Bronzen en Zilveren Penselen zijn er vier categorieën:
- Categorie Prentenboeken;
- Categorie Geïllustreerde kinderboeken;
- Categorie Geïllustreerde jeugdboeken;
- Categorie Informatief.
Naast de Griffels en Penselen werden tot en met 2021 ook jaarlijks Vlag en Wimpels toegekend. Dit wordt gedaan door de griffeljury en de penseeljury. De Vlag en Wimpels zijn eervolle vermeldingen voor kinderboeken die net buiten de prijzen vallen, maar wel zeer de moeite waard zijn. Sommige mensen vinden een vlag en wimpel meer een aanmoedigingsprijs voor beginnende auteurs en illustratoren. In plaats van Vlag en Wimpels worden vanaf 2022 Bronzen Griffels en Penselen toegekend
De Prijs van de Jonge Jury is net als de Prijs van de Kinderjury een publieksprijs. Maar dan gekozen door jongeren. Lezers van ongeveer 12 tot 15 jaar, uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs, stemmen op hun favoriete jeugdboeken.
Sinds 2021 bestaat er een nieuwe Vlaamse literatuurprijs: de Boon. De prijs bestaat in twee categorieën: de Boon voor fictie en non-fictie en de Boon voor kinder- en jeugdliteratuur. Voor elke categorie worden er 15 titels geselecteerd op een longlist, daarna volgt er een shortlist van 5 titels en natuurlijk de winnaar. Een plaats op de shortlist is 2.500,- euro waard en de winnaars krijgen elk 50.000,- euro. De Boon wordt vanaf 2022 jaarlijks uitgereikt.
De Nienke van Hichtum-prijs is de tweejaarlijkse jeugdliteratuurprijs van de gemeente Den Haag. De prijs wordt door de Jan Campert-stichting toegekend voor een recent verschenen jeugdboek.
Het beste oorspronkelijk Nederlandstalige kinder- of jeugdboek wordt sinds 1988 bekroond met de Woutertje Pieterse Prijs. Boeken die uitzonderlijk zijn op het gebied van taal, illustraties, genre, vorm en/of vormgeving maken kans.
De Thea Beckmanprijs wordt uitgereikt aan het beste historische jeugdboek. In de even jaren krijgt een boek in de leeftijdscategorie tot 12 jaar de prijs, in de oneven jaren wordt er een boek voor 12 jaar en ouder als winnaar gekozen.