De kunst van het vertalen van een kinderboek

Gouden Griffel-winnares Bette Westera maakte voor dit grappige prentenboek geen letterlijke vertaling van de originele tekst. Zij vertaalde de tekst wat vrijer en dat leverde een geweldig leuk rijmgedicht op.

Beer wil een perentaart bakken en alles staat al klaar, behalve de honing. Waar is die toch gebleven? In zijn wilde zoektocht naar de pot honing gaat er van alles mis. Beer valt van het ene ongeluk in het andere, terwijl de dader verstopt onder de tafel ligt te slapen…

Auteur en vertaler Tjibbe Veldkamp heeft de bijzondere humor in de boeken over Dog Man zó weten te vertalen dat elk nieuw deel ook in Nederland een bestseller wordt. De serie werd zelfs al drie keer genomineerd voor de Prijs van de Nederlandse Kinderjury! In de Verenigde Staten, waar de boeken oorspronkelijk vandaan komen, is nu ook een Dog Man-film in de maak die minstens net zo hilarisch wordt als de boeken. Lees ook het interview met Tjibbe onderaan deze pagina.

In dit hilarische ridderverhaal van de Engelse schrijver Tim Collins staan veel weetjes over ridders en de middeleeuwen, en achter in het boek wordt nog apart een en ander verteld over beroemde ridders en belangrijke gebeurtenissen uit die tijd. Alleen waren alle beroemde ridders Engelse ridders, en alle belangrijke gebeurtenissen Engelse gebeurtenissen. Dat is toch jammer voor Nederlandse en Vlaamse lezers. Hier lag dan ook een klus voor de redactie om voorbeelden te vinden uit onze eigen geschiedenis. Gelukkig heeft een van de redacteuren geschiedenis gestudeerd, dus dat kwam helemaal goed!

De Nederlandse vertaling van deze beroemde klassieker verscheen voor het eerst in 1930. Lange tijd bleef die vertaling in druk, maar eigenlijk was die door het ouderwetse taalgebruik niet meer zo fijn om (voor) te lezen. Toen er in Engeland een editie verscheen met nieuwe illustraties in kleur, grepen de uitgever die gelegenheid dan ook aan om het boek opnieuw te laten vertalen, en wel door schrijver Reggie Naus, die een groot fan was van het boek. De pers was erg enthousiast over zijn vertaling, maar één ding zat Reggie dwars: een van zijn favoriete hoofdstukken uit het boek ontbrak. Omdat de uitgever ‘meedrukte’ met de Engelse editie, moest de tekst precies passen in het Engelse stramien, en de Engelse uitgever had besloten het enigszins filosofisch-abstracte hoofdstuk ‘The piper at the gates of dawn’ weg te laten. Enkele jaren later werd het boek opnieuw uitgebracht, nu weer met de klassieke illustraties van Ernest Shepard, en greep de uitgever de kans om het ‘verloren hoofdstuk’ weer toe te voegen. Reggie vertaalde het alsnog, en zo was De wind in de wilgen eindelijk weer compleet!

Dat vertaalster Imme Dros niet terugdeinst voor een uitdaging, wisten we al door haar vertaling voor het prentenboek Kek iz tak. Ook het sfeervolle Winterhuis Hotel bood haar een bijzondere uitdaging. In het spannende leesboek lossen de hoofdpersonen ingewikkelde anagrammen en woordraadsels op. En ondertussen spelen ze met woordladders die ook naar het Nederlands vertaald moesten worden. Daarom werd er vaak tot diep in de nacht gepuzzeld om de vertaling op tijd af te krijgen. Vele kinderen hebben inmiddels genoten van de drie delen van Winterhuis Hotel dankzij het uitmuntende vertaalwerk van Imme Dros, die hiervoor terechte complimenten van NRC Handelsblad kreeg.

Dit boek leest als een film vol gevaarlijke monsters, bloedstollende actiescènes en veel humor. Auteur Max Brallier is dol op videogames, films, strips en muziek. Daarom zitten er in dit verhaal een hoop verwijzingen naar popcultuur. Daar moet je als vertaler natuurlijk verstand van hebben! Gelukkig wordt deze serie vertaald door Hanneke Majoor, die al die verwijzingen goed snapt. Ze weet wanneer dingen Amerikaans moeten blijven… en wanneer iets toch echt even vernederlandst moet worden. Het resultaat leest als een (zombie)trein!

Een spannend en avontuurlijk boek met een vleugje magie! In het boek komt hoofdpersoon Emily allerlei wonderlijke personages tegen, met bijzondere dialecten waar steeds Nederlandse alternatieven voor verzonnen moesten worden. Een bijzondere uitdaging voor vertaalster Marie Lotte Hagen. Ook knap van de vertaalster is dat zij de licht sarcastische, nuchtere toon van vertellen uit het oorspronkelijk Engelse boek goed weet te treffen. Zowel qua verhaal als vertaling is De brief om middernacht dus een wonderlijk boek geworden! En binnenkort verschijnt Schreeuw om middernacht, ook weer vertaald door Marie Lotte Hagen.

Een bloedstollend boek voor fans van The Hunger Games en Divergent. Na een regenbui komen er overal planten op. De gitzwarte stengels verwoesten de aarde, en de bloemen slokken mensen en dieren met huid en haar op. Maar drie tieners blijken immuun te zijn. Lukt het ze om de invasie te stoppen?

De Canadese schrijver Kenneth Oppel heeft al een aantal succesvolle jeugdboeken geschreven, en heeft daar wereldwijd verschillende prijzen voor gewonnen. Het boek is vertaald door Maria Postema, een bekende naam onder veel young adult-fans. De Nederlandse vertaling van Woeker heeft dan ook niets aan spanning ingeboet. Of aan betekenis: Maria heeft zelfs advies gevraagd aan een botanicus over de juiste vertaling van een aantal plantentermen. Dat is pas grondig vertaalwerk!

Het leven van een puber is zwaar. Vraag dat maar aan Adrian Mole!

Adrian Mole is terug, en hij is nog altijd even chagrijnig! En niet alleen omdat hij aan het begin van het verhaal een vliegtuigje aan zijn neus heeft vastgelijmd… Adrian krijgt te maken met een zwangere moeder, de eindeloze wispelturigheid van zijn grote liefde Pandora, de dreiging van een echte oorlog en een overdosis op hol geslagen hormonen.

In 2020 voorzag Sylvia Witteman de klassieker Het geheime dagboek van Adrian Mole, 13 ¾ jaar van een nieuwe vertaling. Nu heeft ze ook het tweede boek in de bekende serie van Sue Townsend vertaald. Een feest van herkenning voor jong én oud!