Leesplezier & leesmotivatie: dit zijn de tips

Het niveau van leesvaardigheid bepaalt hoe goed geschreven teksten geïnterpreteerd en begrepen worden. Helaas zakt het niveau van Nederlandse jongeren al jaren, zo bleek uit het PISA-onderzoek van 2019. Inmiddels is er een nieuw onderzoek gedaan door het PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study). Ten opzichte van hun laatste meting in 2016 is de leesvaardigheid opnieuw gezakt onder Nederlandse tieners, vergeleken met andere westerse landen. Hoog tijd dus voor verandering.

Als een kind met plezier een boek heeft gelezen, zal het daarna sneller een nieuw boek oppakken. In 2020 publiceerden de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad hun advies ‘Lees! Een oproep tot een leesoffensief’ om jongeren vaker, met meer plezier en beter te laten lezen. Een van de belangrijkste aanbevelingen in het advies is ‘zorg voor een rijk leesaanbod’, van allerlei soorten boeken. Leesplezier zorgt dus voor meer leesmotivatie. En die leesmotivatie is uiteindelijk weer belangrijk voor de ontwikkeling van leesvaardigheid. Tegelijkertijd zorgt een goede leesvaardigheid voor meer leesplezier, omdat het simpelweg makkelijker gaat. Dus leesplezier, leesmotivatie en leesvaardigheid gaan hand in hand en ze zijn alle drie belangrijk!

Uit onderzoek van Stichting Lezen blijkt dat leerlingen in het voortgezet onderwijs duidelijk minder lezen dan leerlingen in het basisonderwijs. Slechts 16% van de leerlingen in het voortgezet onderwijs geeft aan minimaal één keer per dag te lezen. In plaats daarvan besteden jongeren tijd aan hun smartphone, Netflix, YouTube en gamen. Sociale en digitale media zijn dus een belangrijke reden waarom jongeren minder zijn gaan lezen. (Tenminste… alle teksten op de smartphone daarbuiten gelaten!). Maar wij geloven dat jongeren vaker een boek pakken als zij de juiste stimulans en motivatie krijgen. En het juiste boek natuurlijk!

Wij geloven dat er voor ieder kind een geschikt boek is. Hoe saai lezen misschien ook gevonden wordt, er is altijd een boek dat dit kan veranderen. Soms moet je er alleen wat langer naar zoeken. Bovendien maakt het niet heel veel uit wat er gelezen wordt, een kwartier per dag een folder of nieuwsartikel lezen is al voldoende om de leesvaardigheid te stimuleren. Ook graphic novels en andere stripverhalen kunnen het leesplezier vergroten, er wordt gelezen maar tegelijkertijd is er ook ontzettend veel te zien waardoor het minder saai aanvoelt. En wist je dat het lezen van strips bewezen goed is voor de leesontwikkeling? Populaire graphic novelseries zijn Dog Man en Kleine Karels Tekenclub. De regels van Floor en Miljonairskind zijn geen graphic novels, maar ze bevatten wel veel beeld waardoor ze zeer geschikt zijn voor (bijna) niet-lezers. Wel of geen illustraties, kies vooral boeken die aansluiten bij de belevingswereld van het kind, als het herkenbaar genoeg is of past bij interesses, komt het plezier vanzelf!